-
1 bellum
ī n. [из арх. duellum]1) война (domesticum, intestinum, externum, civile, navale C; terrestre, justum piumque L)b. Samnitium L — война с самнитамиb. capessere L, QC — предпринять войнуb. inīre cum aliquo L — вступить в войну с кем-л.b. contrahere alicui cum aliquo L — вовлечь кого-л. в войну с кем-л.b. ducere Cs (trahere C) — затягивать войнуb. conficĕre C — положить конец войнеdomi bellique (арх. locativus), тж. belli domique и domi belloque L — и в мирное время и во время войны2) борьбаb. tribunicium L — борьба с трибунами3) поэт. бой, сражение Sl, V etc.4) pl. войска (bella transferre O; ingentia bella transportare PJ) -
2 civilis
I cīvīlis, e [ civis ]1) гражданскийjus civile C etc. — гражданское право, тж. политические праваc. dies Vr — гражданский день ( от полуночи до полуночи — в отличие от naturalis dies)mos c. (= mos civium) C — обычай гражданbellum civile C etc. — гражданская войнаvictoria c. Nep — победа, одержанная в гражданской войнеc. quercus V — corona civica (см. civicus)vir c. Q — государственный деятель3) достойный гражданина, подобающий гражданину (sermo, animas L)4) учтивый, приветливый, вежливый (circa amicos, in cunctos Eutr; genus vitae Su)II Cīvīlis, is m. (Julius или Claudius)Цивилис, знатный батав, руководивший восстанием своих соплеменников против римлян в 69—70 гг. н. э. T -
3 exstinguo
ex-stinguo ( extinguo), stīnxī, stinctum, ere1) гасить, тушить ( incendium C); pass. угасать, потухать, гаснуть ( ignis exstinguitur C)2) высушивать, осушать ( dissipatam rivis aquam L); иссушать, истощать ( mammas PM); pass. высыхать ( tepōre sucus exstinguitur QC)3) лишать силы, обезвреживать ( venena PM)4)а) подавлять, пресекать ( bellum civile PM)б) устранять ( vitae mala PS); унимать, сдерживать ( iram Pt); утолять (sitim O, Sen; famem Sen)5) убивать, умерщвлять (populumque patresque V; aliquem morbo e. L); pass. exstingui умирать ( exstinctum Daphnim flere V)6) уничтожать (urbem V; superiorem gloriam Cs)7) заставлять забыть, замять ( invidam atque infamiam C)8) предавать забвению (improbitatem, inimicitias C); pass. приходить в забвение, изглаживаться из памяти (oblivione posteritatis C; vetustate rhH.)9) лишать законной силы, отменять, объявлять недействительным ( venditionem Dig); pass. утрачивать законную силу ( obligatio extinguitur Dig) или не подлежать больше судебному преследованию ( crimen morte exstinctum Dig) -
4 suscito
sus-cito, āvī, ātum, āre1) вздымать, подниматьs. lintea O — вздувать парусаs. aures VF — настораживать ушиterga telluris s. V — поднимать (плугом), взрывать, вскапывать почвуs. undas Lcn — вздымать волны2) поднимать, заставлять встать ( aliquem a subselliis C); поднимать с постели (о больном), ставить на ноги ( aliquem H); будить ( aliquem e somno C); пробуждать ( tacentem Musam H); воскрешать ( mortuos Aug)3) отгонять прочь, отпугивать (s. vulturium Ctl)4) возбуждать, разжигать ( sopītos ignes V); развязывать (bellum civīle C; caedem V)s. in arma viros V — призвать мужей к оружиюpede crepitum s. Prp — топать ногойs. poenam alicui St — навлечь кару на кого-л.s. clamores Ph — вызывать восклицания5) воздвигать (delubra deum = deorum Lcr)6) создавать, сочинять ( fictas sententias Enn) -
5 Nervus belli
"Нерв войны", движущая сила войны - о деньгах.Цицерон, "Филиппики", V, 2: Est opinio decreturum aliquem Antonio illam ultimam Galliam, quam Plancus obtinet. Quid est aliud omnia ad bellum civile hosti arma largiri, primum nervos belli, pecuniam infinitam, qua nunc eget, deinde equitatum, quantum velit? "Существует мнение, что кое-кто готов предоставить Антонию дальнюю Галлию, провинцию Планка. Не означает ли это вооружить противника всем необходимым для ведения гражданской войны, дать ему прежде всего нерв войны - неограниченные денежные средства, которых у него теперь нет, а затем и столько конницы, сколько ему понадобится?"Несмотря на угрозу войны и настоятельную нужду, ни французскому, ни австрийскому правительству до сих пор не удалось укрепить nervus belli, т. е. свое финансовое положение. (К. Маркс, Банкротство Австрии.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Nervus belli
-
6 civilis
1,) касающийся государства или города: гражданский, городской, цубличный, напр. munus civ. (1. 2 § 1 D. 50, 5. 1. 18 D. 50, 16. 1. 8. 13 C. 5, 62. 1. 1. 3 C. 10, 41);civ. officia (1 13 pr. D. 50, 6. 1. 2 D. 50, 17), onera (1. 6 D. 27. 10);
annonae civ. = publicae (tit. C. 11, 24); сапоп civ. (canon. s. 2);
bellum civ. (1. 1 § 2. 3 D. 50. 15. 1. 1 pr. C. 6, 51);
2) свойственный народу, государству: jus civile, национальное право известного народа, государства, прот. jus gentium (§ 1. 2 J. 1, 2. 1. 6 pr. 1. 9 D. 1, 1); по отнош. к римскому народу обозначает римское национальное право а) против. jus gentium или jus naturale (1. 1 pr D. 41, 1);dissensiones civ. (1. 21 § 1 D. 49, 15).
collectum est (privatum jus) ex naturalibus praeceptis, aut civilibus (1. 1 § 2 D. 1, 1);
proprietas (aedium superfic.) et civili, et naturali jure ejus est, cujus est solum (1. 2 D. 43, 18);
b) против. преторскому праву (1. 7 D. 1, 1. 1. 1 § 8. 1. 3 § 1. 2 D. 13, 5. 1. 14 D. 22, 5. 1. 23 D. 28, 1. 1. 8 pr. D. 37, 4. 1. 1 pr. 1. 2 D. 38, 8);
juris civ. actio прот. interdictum (1. 14 D. 43, 26);
jure civ. destitutum testamentum (1. 38 § 3 D. 28, 6);
jure civ. constitutum, receptum etc. (pr. J. 2, 6. 1. 24 D. 35, 1);
jure civ. data potestas (1. 2 pr. D. 26, 2. 1. 57 pr. D. 29, 2);
3) касающийся jus civile, основывающийся на jus civ. (в смысле s. 2. a - c.), a) прот. naturalis; напр. et civ. et natur. ratio suadet etc. (pr. J. 1, 10): civ. ratio naturalia jura corrumpere non potest (1. 8 D. 4, 5);c) в тесн. см. относится к праву, выработанному римскими юристами = quod sine scripto in sola prudentium interpretatione consistit (1. 2 § 5. 12 D. l, 2).
neque civile, neque naturale est (1. 83 § 5 D. 45, 1); (1. 49 D. 50, 16);
civ. possessio (1. 2 § 1 D. 41, 5);
civ. cognatio = agnatio (1. 4 § 2 D. 38, 10);
verbis civil. (повелительными выражениями) facere substitutionem (I 7 D. 28, 6);
b) в особ. прот. honorarius s. praetorius, напр. actio civ. (1. 25 § 2 D. 44, 7. § 3 J. 4, 6);
obligatio civ. прот. praetoria (§ 1 J. 3, 12);
c) actio praescriptis verbis назыв. actio civ., ежели иск основывается на jus civ. в значении s. 2 с. (1. 7 § 2 D. 2, 14. 1. 15 D. 19, 5); т. к. оценочный договор (contractus aestimatorius), из которого проистекал иск praescr. verbis, называют civ. negotium (1. 1 pr. D. 19, 3);
4) вообще по праву, по справедливости (1. 78 § 2 D. 2 3 3. 1. 5 C. 6, 2). 5) относящийся к частным юридическим отношениям лица и к гражданскому судопроизводству, напр. negot. civ. прот. criminale (1. 2 D. 49, 5);cuiv. sapientia, законоведение (1. 1 § 5 D. 50, 13).
civ. judicium (1. 5 C. 3, 41);
civ. petitio (1. 17 C. 9, 1);
et civ. et criminalis actio (1. 1 C. 9, 31);
civ. causae (1. 13 C. 7, 62);
crimini civ. causa adjungitur (1. 3 C. 3, 8. 1. 1 C. 6, 34).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > civilis
См. также в других словарях:
Bellum Civile — Commentaires sur la Guerre civile Les Commentaires sur la Guerre civile (en latin Commentarii de Bello civili) ou simplement La Guerre civile (Bellum civili ou De bello civili) sont une œuvre rédigée en latin par Jules César rapportant les… … Wikipédia en Français
Bellum civile — De Bello Civili (lateinisch für Über den Bürgerkrieg) oder vollständig commentariorum libri tres de bello civili („drei Bücher Aufzeichnungen [Kommentare] über den Bürgerkrieg“) ist ein Werk des römischen Feldherrn und Politikers Gaius Iulius… … Deutsch Wikipedia
Bellum civile — * Another title for Pharsalia by the Roman poet Lucan * The Commentarii de Bello Civili ( Commentaries on the Civil War ) [http://digilander.iol.it/jackdanielspl/Cesare/bellocivili.html] , telling events of the Civil War until immediately after… … Wikipedia
Bellum — Bellum, lat., Krieg; bellum civile Bürgerkrieg; bellum internecinum, Vernichtungskrieg … Herders Conversations-Lexikon
Bellum Omnium Contra Omnes — ██████████ … Wikipédia en Français
Civīle bellum — (lat.). Bürgerkrieg, s.d … Pierer's Universal-Lexikon
Bellum omnium contra omnes — ██████████20 … Wikipédia en Français
Commentaires Sur La Guerre Civile — Les Commentaires sur la Guerre civile (en latin Commentarii de Bello civili) ou simplement La Guerre civile (Bellum civili ou De bello civili) sont une œuvre rédigée en latin par Jules César rapportant les événements entre le 1er janvier 49 et la … Wikipédia en Français
Commentaires sur la guerre civile — Les Commentaires sur la Guerre civile (en latin Commentarii de Bello civili) ou simplement La Guerre civile (Bellum civili ou De bello civili) sont une œuvre rédigée en latin par Jules César rapportant les événements entre le 1er janvier 49 et la … Wikipédia en Français
De Bello civile — Commentaires sur la Guerre civile Les Commentaires sur la Guerre civile (en latin Commentarii de Bello civili) ou simplement La Guerre civile (Bellum civili ou De bello civili) sont une œuvre rédigée en latin par Jules César rapportant les… … Wikipédia en Français
Commentaires sur la Guerre civile — Les Commentaires sur la Guerre civile (en latin Commentarii de Bello civili) ou simplement La Guerre civile (Bellum civili ou De bello civili) sont une œuvre rédigée en latin par Jules César rapportant les événements entre le 1er janvier 49 et la … Wikipédia en Français